मगर समुदायको हुर्रे नाँचमा दर्शकको क्रेज

उदयपुर
नेपाल मगर संघ त्रियुगा नगर कमिटीले आयोजना गरेको माघ्यासकराटी तथा हुर्रा महोत्सव (माघे संक्रान्तिलाई मगर जातिले बोल्ने ठेट भाषा माध्यासकराटी)मा वक्ताको भाषणभन्दा सांगितिक माहोल दर्शकको निकै रुची बन्यो ।
जव नृत्य र गायन आउथ्यो छरिएर रहेका दर्शक स्टेज नजिक आउँथे र कलाकारसँगै झुम्ने, नाँच्ने, गित गाउँदै रमाइलो गरे । गितसंगित पछि वक्ताको भाषण आउनसाथ भिड तितरवितर देखिन्थ्यो । स्थानीय कलाकारले तताईरहेको माहोललाई राष्ट्रिय कलाकार शिव थापामगरले अझ तताए ।
कार्यक्रम संचालक इश्वर वलम्पाकी मगरले शिवको नाम मात्र के लिएका थिए दर्शकको तालि र हुटिङ्गले थरुहट रंगशाला नै गुन्जियो । दर्शकको ताली र ‘वान्समोरÕको अफरले गायक थापालाई अझ हौसायो । थापाले आफ्नो कला, संस्कृति, रितिरिवाज, भेषभुषाको जगेर्णा गर्दै मगर भाषाका गित सुनाएका थिए ।
गायक शिवले प्रस्तुत गरेको हुर्रा नाँचको गितमा स्टेजमा रहेका अतिथिले पनि आफ्नो मन थाम्न सकेनन् जानी नजानी दर्शक दिर्घामा गएर सँगसँगै नाँचे । निकै लामो समय पछिको सांगितिक महोत्सव र अलग्यै पहिचान बोकेको मगर जातिको हुर्रा नाँचमा दर्शकको नजर दिनभर नै पर्यो ।
कार्यक्रममा मगर समुदायको मौलीक नाचहरु मारुनी, हुर्रा, झ्याउरे, कौडा प्रस्तुत गरीनुको साथै मगर समुदायको मौलीक खानाको परिकार, भेषभुषासमेत राखिएको थियो । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि प्रदेश १ का सांसद नारायण बुर्जामगरले इतिहास बोकेको मगर समुदायको चाडपर्व, रितिरिवाज, कलासंस्कृति जगेर्णा गर्न आफु प्रतिवद्ध रहेको बताए ।
उनले नयाँ संबिधानले सबैका हकअधिकार, धर्म, संस्कृतिको संरक्षण गरेकाले जातका आधारमा कोही पनि अपहेलित हुने अबश्था नरहेको बताए । त्यसैगरी प्रदेश सांसद गिता रेग्मीले नेपाल सबै जातजातिको साझा फुलवारी भएकाले सबैको संस्कृति संरक्षण गर्नु राज्यको दायित्व भएको बताईन् । माघ्यासकाराटी (माघे संक्रान्ति) मगर विशेषको मात्र नभई राष्ट्रिय चाड भएकाले सरकारले सुचिकृत गर्नु पर्ने धारणा व्यक्त गरिन ।
त्रियुगा नगरपालिकाका उपमेयर महेश्वरी राईले गुमेको पहिचान, हराएको इतिहास, पछाडि पारिएको संस्कृति संरक्षण गर्न स्थानीय सरकार प्रतिवद्ध रहेकोे बताईन् । उनले नगरभित्रका सबै भाषा, भेषभुसा र संस्कृति संरक्षणका लागि साझाधारणा बनाई साझा फुलवारीकोरुपमा विकास गरिने बताए । उनले मगर समुदायको संग्रालय, जातिय उत्थान, संस्कृति संरक्षणका लागि नगरपालिका प्रतिबद्ध रहेको बताईन् ।
मगर संघका केन्द्रिय उपाध्यक्ष सिता मगरले देशकै तेश्रो जनसंख्या भएको मगर जातिको एतिहासिक पर्वमासमेत विदा कटौती गरेर उपेक्षा गरेको बताईन् । उनले मगर संघको अवको आन्दोलन पहिचान, कला, संस्कृति जगेर्णा रहेकाले साथसहयोग गरिदिन सबैलाई अपिल गरिन । मगर संघका प्रदेश १ का अध्यक्ष राजु मगरले संस्कार, संस्कृति लोप हुने अवश्थामा पुगेकाले राज्यले संरक्षण गर्नु पर्ने बताए ।
माघ १ गतेबाट एक हप्तासम्म सञ्चालन हुने माध्यासकराटी बुधबार सदरमुकाम गाईघाटमा औपचारिक कार्यक्रमको आयोजना गरि समापन गरिएको छ । माघे संक्रान्ति पर्व सबै जातजातीले आआफ्ना रितिरिवाज, चालचलन, धर्मसंस्कृतिअनुसार मनाउने गर्दछन् । खासगरी माघ १ गते हिन्दु धर्मालम्बिहरुले पवित्र स्थलमा मकर नुहाएर विभिन्न परिकार खाएर मनाउने गर्दछन् । आदिबासी जनजातीहरु किराँत, मगर, थारु लगायतले नयाँ सम्बतकोरुपमा मनाउने गर्दछन् ।